Bondswedstrijden Dieren, 6-rondig toernooi-1

Voor de zoveelste keer (ergens rond de 10) was ik in de zomer weer van de partij bij dit toernooi, waarvan de hoofdgroep (9 ronden) het Open Kampioenschap van Nederland was. Het leuke van deze groep is het feit, dat er elk jaar een soort reünie plaatsvindt. Een bepaalde groep van ongeveer 10 tot 15 spelers is bijna elk jaar van de partij. Kenmerkend is de vraag, die mij op de eerste dag regelmatig werd gesteld: "waarom doet Rob niet mee? ". De smoes van een tennistoernooi werd maar net geaccepteerd, maar mèt de verzekering, dat hij volgend jaar weer van de partij zal zijn!

Op rating was ik deze keer als derde geplaatst, maar er spelen elk jaar toch een aantal "underrated" spelers mee, die het de "geplaatste" spelers behoorlijk lastig kunnen maken. Een voorproefje kreeg ik al in de eerste ronde. Mijn tegenstander wist lange tijd gelijk spel te houden en bood op de 24e zet remise aan. De stelling na zijn remiseaanbod was als volgt:

J. van Elburg - Bob Merx (1)
Stelling na 24. b3xc4








24... b5xc4 (Deze pion wordt een gevaarlijke troef, waardoor wit nauwkeurig moet spelen om remise te houden. Daarom werd het remiseaanbod geweigerd. Nu wint 25. Tb1 geen loper wegens 25…c3! 26. Txb4?? c2 27. Tc4 Tc8, maar wit had toch de torenzet naar b1 moeten spelen. Het verschil met de partij is de positie van de zwarte loper. De remisevariant is 25. Tb1! c3! 26. Pe1! Lxg2 27. Kxg2 La3 28. Tb3 Lb2 29. Pd3) 25. Pf3-e1? Lb7xg2 26. Kg1xg2 Tf8-c8 27. Pe1-c2 Lb4-d2 (Hier staat de loper ijzersterk) 28. e2-e3 (Na 28. Tb1 komt de zwarte toren over de b-lijn binnen: 28... Ta8, 29…c3 en 30... Ta2) Tc8-b8 29. Ta1-a4 c4-c3 30. Pc2-b4? (Dit verliest meteen een stuk. Het betere 30. Tc4 Tb2 31. Pd4 Lxe3 32. Pf5 Lxf2 is ook echter ook niet alles) 30…Tb8xb4 31. Ta4xb4 c3-c2 32. Tb4-c4 c2-c1D 33. Tc4xc1 Ld2xc1 34. e3-e4 Kg8-g7 35. f2-f4 Kg7-g6 36. h2-h3 (Na 36. f5 loopt de zwarte koning naar e5 en komt wit in tempodwang) 36…f6-f5 37. e4-e5 h7-h5 38. Kg2-f3 h5-h4 39. g3-g4 (Of 39. gxh4 Kh5 40. Kg3 Ld2) 39... Lc1-d2 0-1.

Ook in de tweede partij was het niet gemakkelijk om mijn op papier mindere tegenstander op fouten te betrappen. Sterker nog, na een door mij geweigerd remiseaanbod kreeg mijn opponent voordeel, maar in de wederzijdse tijdnoodfase kon ik een eindspel met een plupion bereiken, dat perspectieven bood.

Bob Merx - J. Schol (2)
Stelling na 47. Kb2xb3








Zonder paarden is deze stelling natuurlijk remise, maar om nu te zeggen, dat deze stelling wit grote winstkansen biedt, is wel erg overdreven. Kleine kansen zijn er echter, zeker ook, omdat mijn tegenstander overtuigd was van de remise. Ik had hier al een diepzinnig plan voor ogen, dat uiteindelijk zou slagen:
  1. witte loper domineert zwart paard
  2. wit paard domineert zwarte loper
  3. witte koning loopt naar h4
  4. doorbraak via f4-f5

Na een fout van de zwartspeler kon ik het zwarte paard insluiten en fase 1 realiseren:

Stelling na 52. Lc5-d6








Mijns inziens is de witte stelling nu al gewonnen. De realisatie van de resterende 3 stappen kunnen niet meer worden verhinderd. De zwarte koning kan niet naar de damevleugel wegens een doorbraak d.m.v. f4-f5 en de zwarte loper kan de diagonaal a4-e8 niet verlaten, omdat de witte koning anders het zwarte paard ophaalt. Enkele zetten later was fase 2 gerealiseerd:

Stelling na 56... Lb5-c6








Fase 3 is niet zo moeilijk uit te voeren:








De doorbraak van fase 4 laat niet lang op zich wachten:
62...Kg7-f7 63. f4-f5! g6xf5 (Ook 63... exf5 helpt niet: 64. Pe2 Ld7 65. Pf4 Lc6 (65... Le6 66. Kg3) 66. e6 Kg7 67. Kg3 en zwart komt in tempodwang) 64. Pc3-e2 Kf7-g7 65. Pe2-f4 Lc6-d7 66. Kh4-h5 Ld7-e8 67. g5-g6 Le8-d7 68. Kh5-g5 Ld7-c8 69. Pf4-h5 Kg7-h8 70. Kg5-h6 1-0.

In ronde 3 stond ik voor het eerst met de rug tegen de muur. Hebt u na 17 zetten al eens een zwarte koning op a6 voor zijn pionnen zien staan? Dan volgt nu de eerste keer:

Jan Van Gelder - Bob Merx (3)
Stelling na 17... Kb6-a6








Na een mislukte opening kon de witspeler met enkele krachtzetten (13. e4!, 14. Pg5!, 15. f4!) het zwarte centrum opblazen en de koning opjagen naar a6. In het vervolg speelt wit het in eerste instantie nog goed: 18. Pg5xe4 Pf6xe4 19. Lg2xe4 Pb8-c6 20. Lf4-d6? (In plaats van de druk vast te houden met 20. Tb5 Ld7 21. Td1 gaat wit voor de pionwinst. Helaas blijven er lopers van ongelijke kleur op het bord, waarbij zwart wel nog nauwkeurig moet verdedigen) 20... Lc8-e6 21. Le4-d5 Ta8-d8! 22. Ld5xc6 b7xc6 23. Ld6xc5 Td8-b8 24. Tb1-b4 Tb8xb4 25. a3xb4 Ka6-b7 (Vooral geen 25... Lxc4 26. Ta1) 26. Lc5-d4 Th8-e8! (Het is belangrijk, dat de witte toren niet via de e-lijn binnenkomt) 27. Tf1-a1 a7-a6 28. Ld4xg7 (Op 28. b5 volgt eenvoudig 28... Lxc4) 28... Le6xc4 29. Ta1-d1 (En wit bood remise aan, hij komt niet meer verder vanwege de ongelijke lopers) ½-½.

In de vierde partij zat de nummer 3 van de plaatsingslijst aan de andere kant van het bord. We komen de partij binnen na de 9e zet van wit.

Bob Merx - J. de Vriend (4)
Stelling na 9. Dd1-d2








Wit geeft zwart nog een kans om op b2 te nemen. In het vervolg neemt hij het bekende advies "neem nooit op b2, ook al is het goed!" letterlijk, maar hij had misschien wel moeten slaan. Een mogelijk vervolg is 9…Dxb2 10. Tb1 Da3 11. Pcb5 Dxa2 12. Tb3 Kd8 13. Kf2 en wit heeft goede compensatie voor de pionnen vanwege de posities van de zwarte koning en dame. Hij dreigt zijn ontwikkeling af te ronden en de aanval op de zwarte dame in te zetten. Een zet als 13... Da5 gaat niet wegens 14. Pxc6. Na 9... Le7 10. 0-0-0 heeft wit toch gemakkelijker spel, maar de zet, die de zwartspeler produceerde is een regelrechte blunder.

9... Pd7-c5?? 10. Pd4xc6! b7xc6 (10…Dxc6 11. Lb5) 11. Pc3-a4 (... en zwart heeft een probleem. Hij kiest de beste oplossing) 11... Pc5xa4(!) 12. Lxb6 axb6 (Het is absoluut niet gemakkelijk om deze stelling met wit te winnen, aangezien zwart geen zwaktes heeft. Ik bespaar u de rest van de partij op de volgende zet na (13. b2-b4! om het zwarte paard voorlopig aan de rand te houden), maar met enige moeite was op de 34e zet het punt binnen)

Beide koplopers speelden in ronde 5 tegen elkaar.

Bob Merx - J. Lahaije (5)
Stelling na 7. Pg1-f3








Zwart heeft de ontwikkeling van de damevleugel uitgesteld, maar met zijn volgende zet overdrijft wel een beetje.

7... Dd8-a5?! 8. 0-0 g7-g6 9. f4-f5! (Wit grijpt de eerste mogelijkheid aan om de stelling te openen. Nu gaat 9... exf5 10. exf5 Lxf5 niet wegens 11. Pg5 met dubbele aanval op c6 en f7) 9... b5-b4 10. f7xe6! f7xe6 (Na 10... bxc3 wint wit met 11. exf7 zijn paard met rente terug) 11. Pc3-e2 e6-e5! (Ondanks het feit, dat dit weer geen ontwikkelingszet is, houdt het wel het centrum en de loperdiagonaal naar a8 dicht) 12. Pf3-g5 Pg8-h6 13. h3?! (Dit is te voorzichtig! Ik wilde Pg4 voorkomen om mijn loper naar e3 te kunnen spelen, maar daar hoefde ik nog niet bang voor te zijn, bijvoorbeeld 13. Le3 Lg7 14. Dd2 Pd8 (14…Pg4 15. Pf7) 15. a3!) 13... Lf8-g7 14. Lc1-e3 Da5-c7 15. Dd1-d2 Pc6-d8! 16. Tf1-f2 Ph6-f7 17. Pg5xf7 Pd8xf7 18. a2-a3 a7-a5 19. a3xb4 a5xb4 20. Kg1-h2 (Ik bood hier remise aan. Zwart heeft zijn stelling weer onder controle) ½-½

In de laatste partij had ik zwart en ik moest winnen om nog een leuk geldprijsje mee naar huis te kunnen nemen. Van mijn tegenstander, die in de jaren 70 nog bij het Maastrichtse VSM had gespeeld, kreeg ik aardige medewerking. Kijk maar, wat hem overkwam:

B. Poelstra - Bob Merx (6)
Stelling na 14... Db4-a3








Wit moet iets aan de aanval op zijn zwartvelderige loper doen. 15. Ld4? verliest een pion na 15…c5 16. Le3 Da1 17. Dd1 Dxe5. De beste zet is 15. Dd1 met een mogelijk vervolg 15... Lb4 16. Lg2 Da5! 17. Ke2 d5 of 16. Ld3 Da5! 17. Ke2 d6 met een tweesnijdende stelling. In beide gevallen volgt op 18. exd6? 0-0! In de partij kiest wit de derde mogelijkheid, maar wel de slechtste:

15. La1-c3?? Da3-c1 0-1.

Een gedeelde 1e plaats met 5 uit 6. Met de punten was ik natuurlijk tevreden, met mijn spel niet helemaal. Maar het belangrijkste was weer het reüniegevoel!

Eindstand


pl                                 sc    wp    SB    tpr   score/kleur/tegen                 
1   Lahaye,J                 2039  5     23    18,5  2157  +z17  +w5   +z12  +w9   =z2   =w3  
2   Merx,BHM                 1991  5     21,5  17,25 2153  +z21  +w4   =z7   +w8   =w1   +z10 
  
3   Rosmalen,J van           1928  4,5   22    14,25 2073  + 0   =z13  =w10  +z11  +w16  =z1  
4   Schol,J                  1881  4,5   19    12,5  2038  +w22  -z2   +w24  =z10  +z7   +w8  
  
5   Riet,A                   1914  4     17,5  9,5   1906  +w26  -z1   +w23  -z16  +w25  +z14 
6   Teunissen,MBM            1864  4     17    10,75 1913  =z14  -w7   =z20  +w21  +z19  +w16 
  
7   Gelder,JC van            1761  3,5   23    12,75 1923  +w15  +z6   =w2   =z14  -w4   =z11 
8   Vriend,JD                2015  3,5   21,5  10,25 1962  +w24  =z9   +w13  -z2   +w15  -z4  
9   Legemaat,G               1924  3,5   21    11    1943  +z20  =w8   +w11  -z1   =w14  =z13 
10  Poelstra,BM              1986  3,5   21    9,75  1906  =w28  + 0   =z3   =w4   +z12  -w2  
11  Hoentjen,JW              1964  3,5   18,5  9,25  1901  +z18  +w19  -z9   -w3   +z27  =w7  
12  Onzen,BT van             1883  3,5   18,5  9     1943  +z25  +w16  -w1   =z15  -w10  +z20 
13  Gessel,R v               1836  3,5   18    9,75  1873  +z23  =w3   -z8   =w25  +z18  =w9  
  
14  Roskam,M                 1719  3     19    9     1829  =w6   =z28  +z19  =w7   =z9   -w5  
15  Wille,R                  1933  3     19    8,75  1845  -z7   +w20  +z18  =w12  -z8   =w17 
16  Gorter,JJ                1936  3     18    6,5   1865  +w27  -z12  +w28  +w5   -z3   -z6  
17  Leerdam,R van            1809  3     16,5  6,75  1801  -w1   =z26  =w22  =z23  +w24  =z15 
18  London,F                 1763  3     15    5     1809  -w11  +z29  -w15  +z24  -w13  +w21 
19  Puijman,J                1856  3     15    4,5   1780  +w29  -z11  -w14  +z22  -w6   +z27 
  
20  Etten,CJP v              1753  2,5   17    5     1735  -w9   -z15  =w6   +z29  +w23  -w12 
  
21  Elburg,J v               1789  2     17,5  3,25  1701  -w2   =z22  =w26  -z6   +w28  -z18 
22  Folkertsma,P             1722  2     17    4,75  1685  -z4   =w21  =z17  -w19  =z26  =z25 
23  Hendriks,T               1569  2     17    4,25  1665  -w13  +z27  -z5   =w17  -z20  =w26 
24  Vuurde,REM v             1805  2     17    3     1721  -z8   +w25  -z4   -w18  -z17  +w28 
25  Schol-Grin,mw AG         1723  2     16    3,75  1677  -w12  -z24  +w29  =z13  -z5   =w22 
26  Schaik,H van             1728  2     15,5  5,75  1698  -z5   =w17  =z21  - 0   =w22  =z23 
27  Smits,HJM                1762  2     14    1,75  1616  -z16  -w23  + 0   +z28  -w11  -w19 
  
28  Hendriks,JPEM            1765  1     14,5  3     1593  =z10  =w14  -z16  -w27  -z21  -z24 
29  Wit,JM de                1570  1     12,5  1     1367  -z19  -w18  -z25  -w20  + 0   - 0

Meer informatie over het toernooi (incl. het Open Kampioenschap van Nederland) en foto’s van o.a. de schrijver van dit artikel is te vinden op http://www.schaakbond.nl/nieuws/dieren2002

Bob Merx